49 χρόνια μετά και το βίντεο αυτό, τα ιστορικά αυτά ψήγματα που όλοι θυμόμαστε σαν σήμερα, συνεχίζουν ακόμη να μας συγκλονίζουν… Και όσο και εάν πολλοί προσπάθησαν και προσπαθούν να καπηλευτούν τη μνήμη των νεκρών, το αίμα τους είναι ζωντανό και ο δρόμος έχει πράγματι τη δική του ιστορία… Αρκεί να αφουγκραστείς για να την ακούσεις… Αρκεί να έχεις ανοιχτή καρδιά για να νιώσεις… Αρκεί να έχεις ανοιχτό μυαλό για να μην ξεχάσεις…
49 χρόνια μετά και αναρωτιόμαστε ακόμη εάν ζει ή όχι το Πολυτεχνείο (κατά το σύνθημα των συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων όλων αυτών των χρόνων). Εάν υφίσταται και ποιο το νόημα σήμερα για το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»… Και όταν μεταξύ μας -η γενιά μετά το Πολυτεχνείο- αλλά και η γενιά του Πολυτεχνείου απαντάμε χαμηλοφώνως πως όλα είναι ζωντανά, έρχεται μια άλλη ερώτηση, σκληρή σαν λεπίδι… Τι να πούμε στα παιδιά για το Πολυτεχνείο; Πώς θα αποφύγουμε να το μετατρέψουμε σε μια ακόμη ξεχασμένη – απολιθωμένη σχολική γιορτή;
49 χρόνια μετά και το άλλο σύνθημα των μεταπολιτευτικών διαδηλώσεων «Εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία», έχει και αυτό ακόμη το νόημά του… Γιατί πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα της «αντίστασης», και μάλιστα της «συλλογικής» και οργανωμένης αντίστασης. Αντιγράφουμε από το γράμμα του Γιώργου Γκριτζέλα στον ιστότοπο ΕΡΤ Ανοιχτή στην Κοινωνία: «Η προηγούμενη γενιά, αυτή που μας μεγάλωσε, ήταν αυτή που βίωσε μια μεγαλύτερη νίκη απέναντι στον φασισμό!… Με πολύ μεγαλύτερο κόστος σε ανθρώπινες ζωές… Αυτοί και αν δεν είδαν να συμβαίνουν θαύματα! Και μετά;… Οι δυο γενιές μαζί, άφησαν τα πράγματα στα χέρια αυτών που πάντα υπήρχαν διαχρονικά ανάμεσα μας… Αυτών που πάντα βιάζονταν να «πετάξουν λευκή πετσέτα» και να ανακοινώσουν το όνομα του νικητή, αποδεχόμενοι στωικά της συνέπειες της κάθε ήττας… Επειδή δεν ήταν ποτέ διατεθειμένοι να ρισκάρουν ή να θυσιάσουν οτιδήποτε.. Αυτούς που είπαν τα όνειρα μας «ουτοπίες»… Αυτούς που θέλοντας να καλύψουν την προσωπική τους αδράνεια απαξίωναν ότι είχε συμβεί με κλισέ του τύπου «Καλά… σιγά μην έπεσε η χούντα από το Πολυτεχνείο… Οι Αμερικάνοι την έριξαν»… Σε αυτούς! Και να τα αποτελέσματα! Όλοι μαζί φτιάξαμε την επόμενη γενιά σε ένα περιβάλλον πολυεπίπεδης ήττας (προπάντων αξιών) και υποτέλειας… Μια γενιά που δεν είχε δει τίποτα από όσα οι προηγούμενες, και την γαλουχήσαμε στο «αυτά δεν γίνονται», παρ΄ότι εμείς τα είχαμε δει να γίνονται!»
49 χρόνια μετά, και τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι οι αγώνες του Πολυτεχνείου δεν δικαιώθηκαν σε συλλογικό επίπεδο. Το αίμα των νεκρών είναι ακόμη ζωντανό και υπάρχουν πολλά -πάρα πολλά όμως- νέα «Πολυτεχνεία» που πρέπει να μετουσιωθούν σε μάχες, σε δικές τους μάχες, για να πραγματωθούν… Όσο για το Πολυτεχνείο του 1973, μάλλον ήταν κάπως έτσι “Για άλλους έμεινε συναισθηματική και πολιτική παρακαταθήκη περασμένη ή και χαρισμένη σε δικούς και καρδιακούς, σε αιμάτινους δεσμούς και φιλικά φυλαχτά. Για άλλους ήταν σκαλί για ένα βήμα παραπέρα. Καριερίστικο στην πολιτική, κεφαλοποιήθηκε αρκούντως. Αρκετοί εκείνης της βραδιάς, όταν έπεσαν κι όταν κατάφεραν να κοιμηθούν, ξύπνησαν άλλοι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας, στην πλειονότητά τους καλύτεροι κι ευδιάκριτοι, μες τον πολτό των επετείων και των θολών, μεγαλόστομων περί το Πολυτεχνείο, αναμνήσεων».
* Το κείμενο αυτό δεν αποτελεί ακόμη μια επετειακή αναφορά. Είναι γραμμένο και χαρισμένο στη νέα γενιά. Στα νιάτα της Δωρίδας, που αν και μακριά από το «Πολυτεχνείο», έχουν μπροστά τους πολλά δικά τους «Πολυτεχνεία» να πολεμήσουν…